NLP ne işe yarar?

NLP nedir?
NLP açılımı Neuro Linguistic Programming; sinir dil programlaması olarak tanımlanabilir.

NLP 1970’li yılların başında, Matematikci – Gestalt Terapisi uzmanı Dr. Richard Bandler ile linguistik (Dilbilim) profesörü olan John Grinder’in , belirli becerilere sahip olan insanlar ile bu becerilerde mükemmelleşmiş insanlar arasındaki farklılıkları ortaya koyma çalışmalarıyla Kaliforniya’da doğmuştur. Kendilerine sordukları soru şuydu; ‘’Herhangi bir uzmanlık becerisine sahip bir kişi ile, aynı beceriye sahip olmasına karşın konusunda daha üstün olan birisi arasındaki farkının nedeni nedir?’’

Bandler ve Grinder, mükemmel performansa sahip insanları modellemiş ve bu performansa diğer insanların da ulaşabilmeleri için gerekli teknikleri oluşturmuşlardır.

NEURO: Beş duyumuzla algıladığımız dış dünyayı temsil etme, işleme ve kodlama biçimidir. Neuro ile insanların görme, işitme, hissetme, koklama ve tatma duyuları ve bu duyuların yönetildiği beyin ve sinir sistemi vurgulanır.

LINGUISTIC:  Kullanılan dilin çevreyle kurulan iletişimi ve bunun etkinliğini düzenler. Kendimizle ve başkalarıyla iletişim kurma biçimidir.

PROGRAMLAMA: Arzu edilen değişiklikleri gerçekleştirmek üzere, duygu, düşünce ve davranışlarımız üzerinde, bilinçli veya bilinçdışı akıl yardımıyla yapılan yeni düzenlemedir.

NLP, yaşamımızda üzerinde düşünmeden, otomatik olarak gerçekleştirmiş olduğumuz algılama, düşünme ve davranış süreçlerini, NLP tekniklerinin yardımıyla, bilinçaltı kodlamayı değiştirerek kişide istenilen algının oluşturulması temeline dayanır. NLP’nin altyapısını, insanların çevrelerini nasıl algılayıp ne şekilde tepki gösterdikleri, nasıl iletişim kurdukları ve davranış kalıpları üzerinde yapılan araştırmalar oluşturur. NLP’de bu tür araştırmalar özellikle kendi alanlarında çok başarılı olan insanların stratejileri üzerinde yoğunlaştırılmıştır. Buna NLP de “Modelleme” (Modelling) denir .

Biraz daha açacak olursak ; Doğduğumuz andan itibaren, duyu organlarımızın gelişimiyle birlikte, görerek, işiterek, dokunarak (hissederek), tadarak ve koklayarak zihnimizde imgelerle anlam oluştururuz ve bunlara isimler veririz yada bize söylenen tanımları kabul ederiz. Yaşamımız boyunca bu duyu organlarımızla dünyayı algılar, tanımlar ve kendi dünyamızı oluşturur, anlamlar yükleriz. Sevgi, başarı, korku, kaygı, fobi, aşk, tutku, nefret, arkadaş, eş, sevgili….vb. gibi tanımlamalarla hayatı anlamlandırır ve ona göre yaşarız. NLP yaşamımızı istediğimiz şekilde yönlendirebilmek, bizi engelleyen düşünce ,duygu ve davranış kalıplarından davranışlarımızın ( fobi, kötü alışkanlıklar, duygusal anılar gibi..) kurtulabilmek yada potansiyelimizi ortaya koyabilmek için hedeflediğimiz yaşamı oluşturacak, kolay, pratik ve uygulanabilir tekniklerle çözümler üretir.

Kısaca NLP zihni kullanma sanatıdır.

Uygulama alanı nerelerdir?
 

Eğitim ve öğretim; Sınav kaygısından kurtulma ve stresi yönetebilme, bilinçaltı öğrenmeyi ve öğretmeyi kolaylaştırma, öğrencilerin geçmişten gelen öğrenim engellerini kaldırmak, hedef belirleme, özgüven ve özsaygı geliştirme, kalıcı ve hızlı öğrenme ve modelle, yeni dil öğrenme, vb… olarak sıralanabilir.
Sağlıklı Yaşam ve Sporda ; Motivasyon sağlama, hedef oluşturma, konsantrasyonu artırma, yeni davranışları öğrenme yada pekiştirme, yeme alışkanlıklarını değiştirme, sigara, alkol…gibi bağımlılıklardan kurtulmak, vb…
İş hayatı; Hedef belirleme, stres, kaygı, gibi olumsuz duyguları iyileştirme, başarı stratejileri oluşturma ve modelleme, liderlik becerilerini geliştirme, satış, pazarlama, ikna stratejileri oluşturma, NLP iletişim teknikleri ile güçlü iletişimi sağlama, yaratıcılık ve karar verme stratejileri oluşturmak, vb …
Kişisel gelişim; Davranış değişimi, öfke kontrolü, motivasyon, alışkanlıkların değişmesi, istemediğimiz davranışlardan kurtulma, yeni davranışların kazanılması, heyecan kontrolü, duygu kontrolü , karar verme ve iletişim becerilerinin geliştirilmesi, koçluk seanslarında ve eğitimlerinde, vb…
Psikoterapi; Kaygı bozuklukları, davranış değiştirme, sosyal fobiler, panik atak, takıntılar stresle başa çıkma, öfke kontrolü, yeme bozuklukları, cinsel sorunlar, depresyon, bağımlılıkların giderilmesi ( Sigara, alkol, kumar, vb…)Bunların dışında NLP kullanım alanları şu ara başlıklarda sıralanabilir:
Siyaset, Hukuk ve Reklam alanlarında NLP
Hamilelik ve Çocuk Yetiştirmede NLP
Yaratıcılık ve Sanatta NLP
 

Kimlere uygulanır?
 

NLP ; sağlıklı düşünebilen, yaşamdan ne istediğini bilen ve değişime açık herkese uygulanabilir. Bununla birlikte özellikle öğrenci koçluğu kapsamında çocuklara uygulanan NLP tekniklerinin, dikkatli ve tecrübeli uzmanlar tarafından kullanılması önemlidir.

Kimler tarafından uygulanır?
 

NLP sertifika sahibi uzmanlar, meslek gruplarına göre uygulamaktadırlar. NLP sertifika eğitimleri iki aşamadan oluşur: NLP Practitioner ve Master Practitioner . Eğitim saatleri kurumlara göre değişmekle birlikte 60 saatten- 200 saate kadar verilen NLP eğitimleri mevcuttur. NLP bu eğitimleri tamamlayan ve yeteri kadar uygulama yaparak uzmanlaşan profesyoneller tarafından uygulanmalıdır. Bununla birlikte ülkemizde bu konuda henüz kontrol mekanizması gelişmediği için NLP eğitimi alan herkes istediği gibi çalışma yapmakta ve bazı olumsuz sonuçlar yaşanmaktadır.

Koçluk uygulamaları ve NLP ?
 

Koçluk tarihi her ne kadar NLP’nin tarihinden önde de olsa, NLP’nin Türkiye’ye girişi ve tanınması daha erken olmuştur. Bu sebeple NLP kendini koçluğa göre daha önce topluma tanıtmayı başarmıştır.

Bilindiği gibi koçluk bir süreç takibidir. Koçluk uygulamalarının uzun soluklu hedefle çalışması ve kişinin kendini yönetme becerisini kazandırdığı düşünüldüğünde, NLP, koçluk uygulamalarında yardımcı rol oynar diyebiliriz. NLP ‘nin çoğu uygulaması kısa, çabuk, pratik çözümler getirdiği için, koçluğun içinde hedefe giden yolda çözüm üretmek ve farklı yollar denemek için NLP tekniklerinden faydalanılabilir.

Koçluk ve NLP’nin çalışma alanlarından biri de bilinç ve bilinçaltı olumsuz inanç ve düşünce yapılarının değiştirilmesi olduğu için, NLP, kişiden kişiye değişen uygulamalarda olumlu ve hızlı sonuç alınmasını sağlayabilmektedir. Bununla birlikte NLP koçluğun içinde yardımcı rol oynamalı, koçluk disiplinin önüne geçmemelidir. Ayrıca yapılan NLP uygulamalarının nerede ve tam olarak nasıl uygulanacağı konusunda Uzman koç, kendini geliştirmiş olmadır. Psikoterapi amacıyla kullanılması, koçluk etik kurallarına uygun olamayacağı için seçilen teknik ve koçluk seans konusunun uygunluğu çok iyi tespit edilmelidir. Kişinin geçmişinde yaşanmış ruhsal travmalar varsa ve bunu bilmiyorsa, NLP uygulamaları sırasında dikkatli davranılmaz ise, kişinin geçmişindeki ruhsal travma farkında olmadan tekrar canlanabilir ve kişi açısından daha dramatik sonuçlara yol açabilir.

Özlem Özcan Sezer

Yaşam koçu & NLP uzmanı & Eğitmen